Tydsones is streke van die Aarde wat 'n eenvormige standaardtyd het. Voorheen is die plaaslike sontyd (oorspronklik die aangeduide en toe die gemiddelde) gebruik, wat beteken het dat tyd effens verskil het van dorp tot dorp. Tydsones volg gewoonlik meridiane (denkbeeldige lyne wat van pool tot pool strek), maar plek-plek word dit geskuif sodat 'n hele land in een tydsone kan pas. Soos die bygaande kaart aandui, word die grense van die tydsones dikwels verstel ter wille van staats-, lands- of administratiewe grense. Daar is veronderstel om 24 tydsones en 15 lengtegrade te wees wat elke uur van mekaar af is. In werklikheid is daar 40 tydsones, want baie lande gebruik ook halfuursones.
Namate telekommunikasie verbeter en vervoerstelsels uitgebrei het, het dit al hoe meer ontoereikend geraak. Tydsones het die probleem gedeeltelik opgelos deurdat mense hulle horlosies gestel het volgens 'n streek met dieselfde gemiddelde sontyd. Tydsones verander in die algemeen volgens lengtelyne, wat veelvoude van 15° is, en verskil een uur van die tydsones weerskante daarvan.
Alle tydsones is relatief tot Gekoördineerde Universele Tyd (UTC). Die verwysingspunt vir tydsones is die hoofmeridiaan (lengteligging 0°), wat deur die Royal Greenwich Observatory in Greenwich in Londen, Engeland, getrek word. Om hierdie rede is die term Greenwich Mean Time (GMT) steeds in gebruik (byvoorbeeld deur die BBC) om die "basistyd" aan te dui waarvolgens alle ander tydsones bepaal word. UTC is die amptelike, internasionale afkorting vir vandag se atomies gemete tyd.
UTC is toevallig slegs plaaslike tyd in Greenwich tussen 01:00 UTG van die laaste Sondag in Oktober en 01:00 UTG van die laaste Sondag in Maart. Die res van die jaar is plaaslike tyd UTG+1 — bekend in die Verenigde Koninkryk as British Summer Time (BST).
Grens tussen vandag en môre
Die Internasionale Datumgrens, wat vandag en môre skei, volg min of meer die 180-lengtegraad. In die lande oos van die grens is dit een dag lateras in lande wes daarvan. Die grens strek grotendeels deur die see, maar waar dit deur of naby 'n land loop, word dit gebuig sodat een plek nie twee verskillende datums beleef nie.
Tyd deur die eeue
- 1500v.C
Sonwysers word in Egipte gebruik om die tydsverloop in die oggend en middag aan te dui en om die langste en die kortste dae van die jaar te meet.
- 1400 v.C
Waterhorlosies word in Egipte gebruik. Arabiese uitvinders en ingenieurs verbeter en verfyn waterhorlosies tot in die middeleeue.
- 1000
Sjinese ingenieurs vind die eerste meganiese horlosies uit wat met gewiggies en ratte aangedryf word.
- 1100
Monnike in Europa gebruik 'n uurglas om gebedstye aan te dui.
- 1336
Die eerste horlosie wat uurliks slaan, word in Milaan, Italië gebou.
- 1350
Die eerste wekker word in Würzburg, Duitsland gebou.
- 1730
Die Brit John Harrison bou 'n akkurate skeepshorlosie.
- 1949
Die eerste atoomhorlosie word gebou. Hierdie presiese tydmeter meet die vibrasies van 'n atoom.
Verwysings
Bibliografie
- Bowditch, Nathaniel. American Practical Navigator. Washington: Government Printing Office, 1925, 1939, 1975.
- Hill, John C., Thomas F. Utegaard, Gerard Riordan. Dutton's Navigation and Piloting. Annapolis: United States Naval Institute, 1958.
- Howse, Derek. Greenwich Time and the Discovery of the Longitude. Oxford: Oxford University Press, 1980. ISBN 0-19-215948-8.
Eksterne skakels
| Wikimedia Commons bevat media in verband met Tydsones. |
- Time Genie Vind die huidige tyd en datum vir meer as 6600 stede in 245 lande. Sluit ook gereedskap in om tye om te skakel en te vergelyk.
- Time Zone Converter: Omskep verlede, hede en toekoms plaaslike keer tussen verskillende tydsones 3 Desember 2010 op Wayback Machine
- World Time Server 11 Mei 2011 op Wayback Machine
- The E Time zone page - Horlosie, Tyd en Sones - Besigtig die dag-en-nag tydsonehorlosie rondom die wêreld
- Virtual Travelog 'n Oplossing vir die bestuur van tydsones en datums in internasionale Internetstelsels
- The tz database 23 Junie 2012 op Wayback Machine